زیان کاهش ارزش موجودی کالا
طبق بند 4 استاندارد 8 با عنوان حسابداری موجودی مواد و کالا : موجودی مواد و کالا بر مبنای ” اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش ” تک تک اقلام یا گروه های اقلام مشابه ؛ در تاریخ صورت های مالی اندازه گیری شود.( در رعایت این روش، زیان کاهش ارزش باید به سود و زیان دوره منظور گردد) رعایت اصل احتیاط یا محافظه کاری
نکته 1 :
موارد اصلی که احتمال می رود خالص ارزش فروش کمتر از بهای تمام شده باشد، مواردی است که شرایط زیر در آن حکم فرماست:
نکته 2 :
خالص ارزش فروش = قیمت فروش منهای هزینه های بسته بندی و حمل
نکته 3 :
از آنجا مقایسه جمع کل خالص ارزش فروش موجودیها با جمع کل بهای تمام شده می تواند به عمل غیر قابل قبول تهاتر، بین زیان های قابل پیش بینی و سود تحقق نیافته منجر شود، مقایسه بین بهای تمام شده و خالص ارزش فروش باید به طور جداگانه در مورد هر یک از اقلام موجودی انجام شود.چنانچه این کار عملی نباشد، باید گروه های کالا و یا کالا های مشابه (محصولات لبنی،محصولات گوشتی و…) را جمعاً در نظر گرفت.
نکته 4:
در روش اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش فقط در صورتی که خالص ارزش فروش از بهای تمام شده کمتر شود زیان شناسایی می شود و در صورتی که خالص ارزش فروش از بهای تمام شده بیشتر باشد سود شناسایی نمی شود.
مثال :
براساس اطلاعات زیر مطلوب است تعیین ارزش خاصه موجودی کالای آخر دوره
| شرح | بهای تمام شده | خالص ارزش فروش | اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش | سود یا زیان |
| محصولات لبنی | ||||
| پنیر | 1.000.0.000 | 1.400.000 | 1.000.000 | سود شناسایی نمی شود |
| شیر | 500.000 | 400.0000 | 400.000 | 100.000- زیان |
| کره | 300.000 | 150.000 | 150.000 | 150.000- زیان |
| جمع محصولات لبنی | 1.800.0000 | 1.950.000 | 1.800.000 | 250.000- زیان گروه |
حل:
الف) براساس تک تک کالاها :
زیان کاهش ارزش موجودی 250.000 ذخیره کاهش ارزش موجودی 250.000
ب) براساس گروه های مشابه
ثبتی ندارد (چون بهای تمام شده در کل گروه 1.800.000ریال و خالص ارزش فروش 1.950.000 ریال بنابراین زیانی شناسایی نمی شود)
نکته 5:
در مواردی که خالص ارزش فروش موجودی مواد اولیه کمتر از بهای تمام شده آن است، به شرطی که کالاهایی که از آن مواد مزبور ساخته می شود ( بعد از منظور کردن قیمت خرید مواد به بهای تمام شده کالا) هنوز بتواند با سود به فروش برسد، مبلغ دفتری مواد کاهش پیدا نمی کند ( زیرا کاهش ارزش مواد اولیه با افزایش ارزش کالایی که از مواد مذکور ساخته می شود جبران می شود).
مثال 2 :
شرکت بتا دو نوع ماده الف و ب را به ترتیب در تولید محصول A و B به کار می گیرد. انتظار می رود محصول A با 20 % سود به فروش برسد.ولی در خصوص سود اوری محصول B هیچگونه اطلاعات قابل اتکایی در دسترس نیست.در صورتی که اطلاعات مربوط به مواد اولیه الف و ب در پایان سال مفروض باشد مطلوبست تعیین زیان کاهش ارزش موجودی کالا از حیث مواد اولیه:
| شرح | بهای تمام شده | خالص ارزش فروش | اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش | سود یا زیان |
| ماده الف | 1.000.000 | 800.000 | 800.000 | 200.000- |
| ماده ب | 500.000 | 400.000 | 400.000 | 100.000- |
| جمع | 1.500.000 | 1.200.000 | 1.200.000 | 300.000- |
حل:
زیان کاهش ارزش موجودی 100.000 ذخیره کاهش ارزش موجودی 100.000
نکته 6 :
در صورتی در یک سال زیان کاهش ارزش شناسایی گردد ولی سال بعد ارزش فروش بیشتر تر از بهای تمام شده شود؛ در این صورت تا فقط سقف جبران زیان شناسایی شده سال قبل می توان درامد شناسایی کرد
مثال 3 :
در هز یک از حالات زیر مطلوبست ثبت های حسابداری مربوط به کاهش ارزش موجودی کالا در پایان سال:
| شرح | سال 1397 | سال 1398 | ||
| بهای تمام شده | خالص ارزش فروش | بهای تمام شده | خالص ارزش فروش | |
| حالت اول | 1.000.000 | 800.000 | 1.000.000 | 1.500.000 |
| حال دوم | 500.000 | 900.000 | 500.000 | 300.000 |
حل:
حال اول:
در پایان سال 1397
زیان کاهش ارزش موجودی 2.000.000 ذخیره کاهش موجودی 2.000.000
در پایان سال 1398
ذخیره کاهش ارزش موجودی 2.000.000 درآمد افزایش ارزش موجودی 2.000.000
حالت دوم:
در پایان سال 1397:
چون ارزش خالص ارزش فروش بیشتر از بهای تمام شده است ثبتی ندارد(سود شناسایی نمی شود)
در پایان سال 1398
زیان کاهش ارزش موجودی 200.000 ذخیره کاهش ارزش موجودی 200.000
زیان کاهش ارزش موجودی کالا از نظر سازمان امور مالیاتی
الف) براساس بند 2 بخشنامه 28345 مورخ 1385/07/18 : زیان کاهش ارزش موجودی کالا غیر قابل بود. ولی براساس دادنامه شماره 1215 مورخ 1393/07/14 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، بند 2 بخشنامه مالیاتی مذکور ابطال گردیده است. به عبارت دیگر می بایست زیان کاهش ارزشی که براساس الزامات استاندارد 8 مورد شناسایی قرارگیرد به عنوان هزینه قابل قبول تلقی گردد.
ب ) علی رغم رای هیات دیوان عدالت اداری، در عمل زیان کاهش ارزش موجودی مواد و کالا، زمانی به عنوان هزینه قابل قبول تلقی می گردد که اولاً خالص ارزش فروش مستند و قابل اتکا باشد ( مثلا براساس کارشناسان رسمی دادگستری مورد ارزیابی قرارگرفته است) و ثانیاً موجودی کالا به فروش رسیده باشد.
ج) در صورتی که زیان کاهش ازش موجودی مواد و کالا در سال اول به عنوان هزینه غیرقابل قبول تلقی گردد، در سال بعد برگشت زیان مذکور در رعایت استاندارد حسابداری شماره 8 ایران، منجر به شناسایی درآمد حاصل از افزایش ارزش گردد، در سال مالی بعد به منظور جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف ، درآمد مذکور در اظهارنامه به عنوان کاهش درآمد مشمول مالیات درج می گردد.
زمان هر پیام صوتی 5 دقیقه است
با سلام و احترام و تشکر از مطالب .عالی بود
اگر براتون امکان داره این مطالب رو برام ایمیل کنید .متشکر
عالی بود. بسیار عالی. ممنون بابت انتشار این مطالب
خیلی خوب بود ممنون